Ιμπέριος και Μαργαρώνα

Έμμετρο ιπποτικό μυθιστόρημα του 15ου αι. Αποτελείται από 893 ανομοιοκατάληκτους στίχους και ανήκει στον κύκλο των λεγόμενων ιστοριών των αποχωριζομένων εραστών. Η γλώσσα του είναι μεικτή και παρουσιάζει πλούτο επιθέτων. Ο ποιητής του έργου παραμένει άγνωστος, γεγονός όμως είναι ότι μιμείται το προβηγκιανό μυθιστόρημα Ο Πέτρος της Προβηγκίας και η ωραία Μαργκιελώνη, που γράφτηκε αρχικά τον 12o αι. και εμπλουτίστηκε με δύο διασκευές του τον 15o αι. Η αρχαιότερη ελληνική παραλλαγή του έμμετρου μυθιστορήματος σώζεται σε τέσσερα χειρόγραφα, σε κώδικες της Οξφόρδης, της Βιέννης, της Νάπολης και του Βατικανού. Η μεταγενέστερη ελληνική παραλλαγή σε ομοιοκατάληκτους στίχους υπάρχει σε παλιές εκδόσεις της Βενετίας, από τις οποίες η πιο παλιά και η πιο αξιόλογη είναι του 1553. Ο μύθος του έργου αναφέρεται στις περιπέτειες του ιππότη Ιμπέριου, γιου του βασιλικού ζεύγους της Προβηγκίας, που ξενιτεύτηκε αναζητώντας τη δόξα, με μόνο εφόδιο ένα θαυματουργό εγκόλπιο (φυλαχτό) που του χάρισε η μητέρα του. Στη Νάπολη της Ιταλίας κονταροχτυπήθηκε με έναν Γερμανό ιππότη για την καρδιά της βασιλοπούλας Μαργαρώνας, τον νίκησε και έκανε την εκλεκτή του νόμιμη γυναίκα του, ενώ ο ίδιος έγινε τοπάρχης της περιοχής. Τελικά, η νοσταλγία της πατρίδας του τον νίκησε και ο Ιμπέριος αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα του μαζί με τη Μαργαρώνα, κρυφά από τον πεθερό του. Ο πεθερός του όμως αντιλήφθηκε τη φυγή του και έστειλε στρατό για να τον συλλάβει. Στο μεταξύ ένας αετός είχε αρπάξει το εγκόλπιο του Ιμπέριου. Γι’ αυτό, εκείνος επιβιβάστηκε σε μια βάρκα, για να περάσει στην αντίπερα όχθη του ποταμού όπου φώλιαζε ο αετός και να του το πάρει. Μια τρικυμία όμως παρέσυρε τη βάρκα του και τελικά έπεσε στα χέρια πειρατών, οι οποίοι τον πήγαν στο Κάιρο. Η Μαργαρώνα, η οποία τον νόμιζε νεκρό, κλείστηκε σε μοναστήρι. Τελικά, όμως, μετά από διάφορες απροσδόκητες περιπέτειες, ο Ιμπέριος επέστρεψε στην πατρίδα του και στην αγκαλιά της πιστής Μαργαρώνας. To ποίημα υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλές και ο μύθος του πέρασε σε διάφορα δημοτικά τραγούδια. Στα χρόνια μάλιστα της τουρκοκρατίας δημιουργήθηκε ο θρύλος ότι η Μαργαρώνα μόνασε στο Δαφνί.